Zakład Neuroendokrynologii Doświadczalnej

METODY BADAWCZE:

Behawioralne:

·       Modele: przypominające schizofrenię oparte o aktywację immunologiczną ciężarnych samic szczura z użyciem liposacharydu (LPS) i kwasu poliinozylowo-policytydylowego (Poly I:C) oraz przypominające depresję oparte o procedurę stresu prenatalnego, genetyczny model depresji – szczury Wistar Kyoto, model współwystępowania depresji z niedoczynnością tarczycy, model choroby Alzheimera (APPNL-F/NL-F knock-in mice) oraz szczurzy model cukrzycy typu I (streptozotocyna)

·       Testy: wymuszonego pływania (FST), bramkowania sensorymotorycznego (PPI), labiryntu wodnego Morissa, jasnego/ciemnego pola (light-dark box test), interakcji socjalnych, aktywności eksploracyjnej i lokomotorycznej, rozpoznawania nowego obiektu (NOR), labiryntu Y (Y-maze test), otwartego pola (OFT), preferencji sacharozy

Metody biologii komórkowej: 

·       Metody biochemiczne: testy żywotności/cytotoksyczności, aktywność enzymów, immunocytochemia, obrazowanie przyżyciowe, cytometria przepływowa, wyciszanie i nadekspresja genów

·       Hodowle komórkowe in vitro i ex-vivo: pierwotne neuronalne, neuronalno-glejowe, astrocytów i mikrogleju, hodowle organotypowe hipokampa i kory mózgowej, hodowle komórek układu odpornościowego, linie komórkowe (SH-SY5Y, U87-MG, C6, HT-22, HaCat, JAWSII)

·       Modele komórkowe: niedotlenienia (OGD), ekscytotoksyczności, stresu oksydacyjnego, choroby Parkinsona, apoptozy, procesów neurozapalnych, alergii kontaktowej

Techniki molekularne:

służące do analizy ekspresji genów i białek w warunkach podstawowych oraz po ekspozycji na leki lub inne stymulanty: qRT-PCR, ELISA, Western blot, Luminex

 

NAJWAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘCIA BADAWCZE

1.     Wykazano, że zaburzenia poziomów białek neuronalnych i mikroglejowych CD200-CD200R i CX3CL1-CX3CR1, a także towarzyszące im zmiany w reaktywności mikrogleju, wywołane działaniem aktywacji układu immunologicznego matki w okresie ciąży, stanowią ważny element złożonego podłoża rozwoju zaburzeń przypominających schizofrenię w dorosłym życiu.  (2021 r.)

2.     W hodowlach organotypowych hipokampa w modelu ischemii ex vivo dochodzi do dysfunkcji w sieci chemokin i ich receptorów, aktywacji zapalnej oraz zaburzeń mechanizmów mechanotransdukcji, a w konsekwencji do zmian w sztywności hodowli organotypowych. (2020 r.)


BYLI PRACOWNICY ZAKŁADU NEUROENDOKRYNOLOGII DOŚWIADCZALNEJ:

Prof. dr hab. Bogusława Budziszewska

Dr Lucylla Jaworska-Feil

Dr Katarzyna Kotarska

Dr Magdalena Szuster-Głuszczak

Wszystkie publikacje
  • Aneta Fraczek-Szczypta, Danuta Jantas, Filip Ciepiela, Justyna Grzonka. Graphene oxide-conductive polymer nanocomposite coatings obtained by the EPD method as substrates for neurite outgrowth. Diamond & Related Materials 102 (2020) 107663.


  • Bryniarska N.; Zastosowanie komórek macierzystych miazgi zęba w regeneracji tkanki nerwowej. Postępy w Badaniach Biomedycznych – wybrane zagadnienia. 2018 Sep 27; 150-163.


  • Marek Piotrowski, Danuta Jantas, Monika Leśkiewicz, Krzysztof Szczepanowicz, Piotr Warszyński, Władysław Lasoń. Polyelectrolyte-coated nanocapsules containing cyclosporine A protect neuronal-like cells against oxidative stress-induced cell damage. Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects Volume 555, 20 October 2018, Pages 264-269.


  • Aneta Fraczek-Szczypta, Danuta Jantas, Filip Ciepiela, Justyna Grzonka, Andrzej Bernasike, Mateusz Marzec. Carbon nanomaterials coatings – Properties and influence on nerve cells response. Diamond and Related Materials Volume 84, April 2018, Pages 127–140.


  • M. Szczęch, K. Szczepanowicz, D. Jantas, M. Piotrowski, A. Kida, W. Lasoń, P. Warszyński. Neuroprotective action of undecylenic acid (UDA) encapsulated into PCL nanocarriers. Colloids and Surfaces A 532 (2017) 41–47.
  • Marek Piotrowski, Krzysztof Szczepanowicz, Danuta Jantas, Monika Leskiewicz, Władysław Lason, Piotr Warszynski. Emulsion-core and polyelectrolyte-shell nanocapsules: biocompatibility and neuroprotection against SH-SY5Y cells. J Nanopart Res (2013) 15:1-12.


  • Gręda A., Jantas D. Dysfunkcje mitochondriów w chorobach neurodegeneracyjnych: potencjalny punkt uchwytu dla leków neuroprotekcyjnych. Postępy Biologii Komórki, TOM 39 2012 NR 3 (321–344).


  • Danuta Jantas. Tyreoliberyna [TRH] - neuropeptyd regulujacy homeostaze w osrodkowym ukladzie nerwowym. Postępy Biologii Komórki 2009, TOM 36, s. 483-496.
  • Jantas D. Cell-Based Systems of Depression: An Overview. In: Herbal Medicine in Depression. Ed. Clara Grosso. Springer, Switzerland 2016, p. 75-117. DOI 10.1007/978-3-319-14021-6.
  • Lasoń W., Jantas D. Rola epigenetyki w mechanizmach i leczeniu padaczki (The role of epigenetics in pathomechanisms and epilepsy treatment). Article In Polish. Epileptologia 2009, 17:113-122.
  • Jantas-Skotniczna D. Estrogeny – nie tylko hormony płciowe (Rola estrogenów w Ośrodkowym Układzie Nerwowym). [Estrogens – not only sexual hormons (The role of estrogens In Central Nervous System)]. Wszechświat, 2004; 105: 191-194. Review. Polish.
  • Jantas-Skotniczna D. ALS – cichy zabójca (Nasze szanse w walce ze stwardnieniem bocznym zanikowym). [ALS – the sileni killer (Our chances to combat Amyotropic Lateral Sclerosis)]. Wszechświat, 2006; 107: 31-33. Review. Polish.
Wszystkie publikacje
  • Wzajemne oddziaływanie neurochemii i biologii nowotworów: w poszukiwaniu nowej terapii glejaka wielopostaciowego pośród ligandów receptorów dopaminowych, Dr hab. Danuta Jantas
    Konsorcjant w projekcie SONATA 17 UMO-2021/43/D/NZ7/00891
  • OPUS 22. Rola punktów kontrolnych układu odpornościowego w patomechanizmie depresji., Prof. dr hab. Marta Kubera
    Grant NCN OPUS 22, w konsorcjum z Uniwersytetem Jagiellońskim; 2022.10.10.-2025.10.09
  • OPUS 22. Nowa strategia terapeutyczna choroby Alzheimera oparta o wyciszanie procesów zapalnych oraz modulację biomechanicznych właściwości mikrogleju przez hybrydowych agonistów receptora FPR2., Prof. dr hab. Agnieszka Basta - Kaim
    Grant NCN OPUS 22, 2021/43/B/NZ4/01133
  • PASIFIC Postdoctoral Fellowship Call 1 (Marie Skłodowska-Curie Cofund No.847639) ), Dr Rugmani Meenambal
    “Neuroprotective properties of theranostic lanthanide oxides nanoparticles against neurotoxin-induced cellular models of Parkinson's disease” -2022-2024. [Fellowship agreement No PAN.BFB.S.BDN.623.022.2021]
    Dr. hab. Danuta Jantas (Supervisor, IP PAS) and Prof.  Piotr Warszyński (Supporting Supervisor, ICSC PAS)
  • GRIEG 1. Teranostyczne nanonośniki dla dostarczania leków w chorobach centralnego układu nerwowego., Prof. dr hab. Władysław Lasoń
    Grant w ramach konkursu GRIEG 1, 2019/34/H/ST5/00578; 2021.12.13-2024.04.12
  • CANALETTO 2021. Wzmacnianie procesów wyciszania/terminacji procesów zapalnych jako innowacyjna strategia terapii chorób ośrodkowego układu nerwowego charakteryzujących się procesem zapalnym., Prof. dr hab. Agnieszka Basta - Kaim
    Wspólny projekt badawczy pomiędzy Polską a Włochami CANALETTO 2021. PPN/BIT/2021/1/00009 Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk i Università di Bari
  • SONATA 16. Prenatalne narażenie na glikokortykoidy jako czynnik ryzyka depresji – znaczenie mechanizmów epigenetycznych w metabolizmie mózgu w kontekście terapii., Dr hab. Katarzyna Głombik
    Grant NCN SONATA 16, 2020/39/D/NZ7/01610
  • Węglowe kompozyty hybrydowe do stymulacji komórek centralnego układu nerwowego, Dr hab. Danuta Jantas
    Konsorcjant w projekcie OPUS 20 2020/39/B/ST5/02126
  • OPUS 20. Teranostyczne nanonośniki nowej generacji dla detekcji, diagnostyki i neuroprotekcyjnego leczenia niedokrwiennych uszkodzeń mózgu., Prof. dr hab. Władysław Lasoń
    Grant NCN OPUS 20, 2020/39/B/NZ7/01913; 2021.07.16-2025.07.15
  • PRELUDIUM 18: Ocena molekularnych mechanizmów neuroprotekcyjnego działania komórek stromalnych miazgi zęba w organotypowym modelu niedokrwienia ex vivo, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Kierownik projektu: mgr Natalia Bryniarska. Finansowane przez Narodowe Centrum Nauki (NCN)
  • Grant Joint Programme – Neurodegenerative Disease Research (JPND) współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach HORYZONT 2020, Prof. dr hab. Agnieszka Basta - Kaim
    EpiAD: Effect of early and adult-life stress on the brain epigenome: relevance for the occurrence of Alzheimer's Disease and Diabetes-related dementia. Kierownik: prof. Agnieszka Basta-Kaim (ze strony polskiej)
  • Projekt Fundacji Alzheimer's Association: Drug Development of Pro-resolving ALX/FPR2 Agonists for Alzheimer’s Disease., Prof. dr hab. Agnieszka Basta - Kaim
    Kierownik: prof. Agnieszka Basta-Kaim (ze strony polskiej), prof. Enza Lacivita – strona włoska, prof. Lars-Ove Branderburg – strona niemiecka
  • HARMONIA 9. Modulacja procesów zapalnych z zastosowaniem nowych agonistów receptorów formylowych ALX/FPR2 jako nowa strategia terapeutyczna depresji., Prof. dr hab. Agnieszka Basta - Kaim
    Grant NCN HARMONIA 9 2017/26/M/NZ7/01048; 2018.05.24-2022.05.23
  • OPUS 13: Efekty działania hormonów tarczycy w mózgu w zwierzęcym modelu depresji, w trakcie realizacji, Dr hab. Katarzyna Głombik
    kierownik projektu: prof dr hab. Bogusława Budziszewska
  • OPUS 10. Określenie roli białek neuronalno-mikoglejowych CX3CL1-CX3CR1 oraz CD200-CD200R w molekularnych mechanizmach działania leków przeciwpsychotycznych w neurorozwojowych modelach schizofrenii: badania in vivo i in vitro., Prof. dr hab. Agnieszka Basta - Kaim
    Grant NCN OPUS 10 2015/19/B/NZ7/02394; 2016.07.20-2021.07.19
Wszystkie granty
  • Zespołowa Nagroda Naukowa Wydziału Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk za cykl publikacji pt. „Znaczenie dysfunkcji wybranych białek neuronalnych oraz mikroglejowych w okresie prenatalnym w patomechanizmach schizofrenii – badania w modelach neurorozwojowych”., Prof. dr hab. Agnieszka Basta - Kaim
    Czwartek, 25 Listopada 2021
  • 3 miejsce w konkursie na artykuł popularnonaukowy dla młodych naukowców IF PAN:„Feel the force around you” – jak oddziaływania fizyczne wpływają na komórki?, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Czwartek, 30 Września 2021
  • Nagroda "Naukowiec Przyszłości 2021" w kategorii: Nauka dla lepszego życia w przyszłości, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Wtorek, 28 Września 2021
  • Stypendium Prezesa Polskiej Akademii Nauk za wybitne osiągnięcia, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Poniedziałek, 30 Listopada 2020
  • Stypendium dla najlepszych doktorantów w Instytucie Farmakologii im. Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk (2020/2021), Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Piątek, 13 Listopada 2020
  • Laureatka konkursu organizowanego przez redakcję „Pharmacological reports” oraz dyrekcję Instytutu Farmakologii im. Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk na najlepszy szkic artykułu przeglądowego, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Wtorek, 10 Listopada 2020
  • Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców , Dr hab. Katarzyna Głombik
    Poniedziałek, 15 Czerwca 2020
  • Najlepsza praca w sesji Farmacja i farmakologia podczas X Ogólnopolskiej Konferencji Postępy w Badaniach Biomedycznych w Warszawie, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Sobota, 30 Listopada 2019
  • Nagroda główna im. Profesora Kazimierza Ostrowskiego za najlepszą pracę wygłoszoną podczas X Ogólnopolskiej Konferencji Postępy w Badaniach Biomedycznych w Warszawie , Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Sobota, 30 Listopada 2019
  • Neuron of The Audience za najlepszy poster na 9. Konferencji Aspects of Neuroscience w Warszawie, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Niedziela, 24 Listopada 2019
  • Stypendium dla najlepszych doktorantów w Instytucie Farmakologii im. Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk (2019/2020), Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Czwartek, 7 Listopada 2019
  • 3 miejsce w konkursie na artykuł popularnonaukowy dla młodych naukowców IF PAN: „Kiedy Pulp przestaje być Fiction – czyli komórki stromalne miazgi zęba w regeneracji tkanki nerwowej”, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Piątek, 27 Września 2019
  • Stypendium wyjazdowe finansowane w ramach projektu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) PROM na udział w konferencji XIV European Meeting on Glial Cells in Health and Disease, Porto, Portugalia, 10-13.07.2019, Dr Ewa Trojan
    Wtorek, 29 Stycznia 2019
  • Stypendium wyjazdowe na FENS Regional Meeting 2019 w ramach programu PROM Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, Dr hab. Katarzyna Głombik
    Czwartek, 20 Grudnia 2018
  • 1 miejsce za najlepszą prezentację E-posteru: „Zastosowanie mezenchymalnych komórek macierzystych w regeneracji tkanki nerwowej po udarze – model OGD” podczas IX Ogólnopolskiej Konferencji Postępy w Badaniach Biomedycznych, Dr Natalia Bryniarska-Kubiak
    Niedziela, 2 Grudnia 2018
Wszystkie nagrody
Kierownik zakładu

Prof. dr hab. Agnieszka Basta - Kaim

Telefon: +48 12 6623273
E-mail: basta@if-pan.krakow.pl

Zainteresowania badawcze

Techniki badawcze

Słowa kluczowe