Czy lek przeciwwirusowy może pomóc w leczeniu bólu neuropatycznego?

Ryc. 1. Wpływ marawiroku (M) na zmiany neuroimmunologiczne w rdzeniu kręgowym i w zwojach korzeni grzbietowych (DRG) w bólu neuropatycznym.

Ostatnie badania sugerują, iż interakcje pomiędzy neuronami, komórkami glejowymi i komórkami immunologicznymi, w których pośredniczą czynniki prozapalne takie jak cytokiny, odgrywają kluczową rolę w rozwoju bólu neuropatycznego. Ponadto, ostatnie dowody sugerują, że chemokiny są ważnymi modulatorami bólu neuropatycznego. Poprzednie badania wskazują na zaangażowanie chemokiny CCL5 w rozwój i utrzymywanie się bólu neuropatycznego. Stąd naszym głównym celem było zbadanie wpływu wielokrotnych podań selektywnego antagonisty receptora CC chemokin typu 5 (CCR5), tj. marawiroku, na rozwój symptomów bólu neuropatycznego, efektywność opioidów i powiązanych zmian biochemicznych w neuropatii. Marawirok jest lekiem antyretrowirusowym zatwierdzonym przez Agencję Żywności i Leków do leczenia infekcji wirusem HIV. W naszych eksperymentach wykorzystany został model bólu neuropatycznego, polegający na przewlekłym uszkodzeniu nerwu kulszowego (CCI) u szczurów. Marawirok podawano podpajęczynówkowo, dwukrotnie przed operacją CCI, a następnie raz dziennie przez 7 kolejnych dni. Nasze badania [1] wykazały, że leczenie wstępne połączone z wielokrotnymi podaniami marawiroku osłabiło symptomy bólu neuropatycznego 7 dni po uszkodzeniu nerwu kulszowego u szczurów. Analiza biochemiczna wykazała, że marawirok zapobiegł aktywacji mikrogleju i astrocytów w ośrodkowym układzie nerwowym indukowanej uszkodzeniem nerwu. Badania in vitro wykazały, że komórki te po aktywacji są głównym źródłem pronocyceptywnych chemokin. W niniejszych badaniach wykazaliśmy, że poziom CCL3, CCL4, CCL5 i CCL7 jest podwyższony na poziomie rdzenia kręgowego i zwojów korzeni grzbietowych (DRG) po uszkodzeniu nerwu. Co ciekawe marawirok efektywnie zmniejszył poziom CCL3, CCL4 i CCL5 na poziomie rdzenia kręgowego oraz poziom CCL5 w DRG (Fig. 1). Ponadto, nasze badania behawioralne dostarczyły pierwszych dowodów, że marawirok nie tylko osłabia ból neuropatyczny, ale również nasila przeciwbólowe właściwości morfiny i buprenorfiny. Dlatego też, uważamy, że receptor CCR5 może stać się interesującym celem dla stworzenia nowej terapii dla pacjentów cierpiących z powodu bólu neuropatycznego, która może mieć korzystny wpływ na efektywność konwencjonalnie stosowanych opioidowych leków przeciwbólowych.

Podziękowania: Badania finansowane z grantu Narodowego Centrum Nauki OPUS NCN2011/03/B/NZ4/00042 i działalności statutowej Instytutu Farmakologii Polskiej Akademii Nauk. K. Kwiatkowski, A. Piotrowska, A. Jurga, J. Slusarczyk oraz E. Trojan – stypendium KNOW z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polska.