Pracownia Farmakologii Behawioralnej
Profil badawczy
Badania podstawowe nad rolą chronicznego stresu w rozwoju chorób neuropsychiatrycznych (depresja, schizofrenia, choroba Alzheimera) oraz w mechaniźmie działania leków stosowanych w tych chorobach.
Badania podstawowe nad identyfikacją nowych, potencjalnych leków przeciwdepresyjnych i innych niefarmakologicznych sposobów leczenia depresji.
Badania nad mechanizmami współistnienia lęku, zaburzeń kognitywnych, uzależnień lekowych i depresji u zwierząt.
Metody badawcze
Aktywność eksploracyjna i lokomotoryczna, interakcje socjalne, stereotaksja.
Zwierzęce modele depresji i jej terapii: chroniczny łagodny stres (Chronic Mild Stress), test wymuszonego pływania (Forced Swim test), wycięcie opuszek węchowych (Olfactory Bulbectomy), głęboka stymulacja mózgu (Deep Brain Stimulation).
Zwierzęce modele lęku: wolne pole (Open Field), podniesiony labirynt krzyżowy (Elevated Plus-Maze), test Vogela (Vogel's test), test spontanicznej alternacji (Spontaneous Alternation test).
Zwierzęce modele do badania mózgowych mechanizmów nagrody: test sacharozowy (sucrose tests), warunkowa preferencja i awersja miejsca (Conditioned Place Preference and Aversion).
Zwierzęce modele do badania funkcji poznawczych: odroczona alternacja przestrzenna (Delayed Spatial Alternation), rozpoznawanie nowego obiektu (Novel Object Recognition).
Najważniejsze dwa odkrycia w ciągu 3 ostatnich lat
Wykazanie, że wielokrotne podania związków o różnym profilu farmakologicznym powodują efekty w modelu CMS podobne do tych, jakie obserwuje się po podaniach tradycyjnych leków przeciwdepresyjnych, przy czym działanie niektórych z tych związków jest silniejsze i ujawnia się znacznie wcześniej. Dwa ze zbadanych w ten sposób związków, tj. agomelatyna i escitalopram, są obecnie oficjalnie zarejestrowane i stosowane w leczeniu depresji u ludzi, a kilka następnych znajduje się w fazie prób klinicznych.
Wykazanie, że wielokrotne podania rywastygminy, donepezilu i ketaminy, lecz nie memantyny, odwracają anhedonię, wzmożone reakcje lękowe i deficyt pamięci krótkotrwałej wywołane poddaniem zwierząt procedurze CMS. Dane te są dyskutowane w kontekście ich znaczenia dla poszukiwań nowych sposobów leczenia depresji leko-opornych i depresji w starszym wieku.
Wykazanie u szczurów poddanych procedurze CMS zaburzeń odpowiadającym niektórym symptomom choroby obsesyjno-kumpulsyjnej (OCD) u ludzi. Zaburzenia te zależą od receptorów D2 i D3 w jądrze półleżącym przegrody i są odwracane przez długotrwałe podania klomipraminy i citalopramu, lecz nie imipraminy.
Wykazanie, że poddanie szczurów procedurze CMS przyspiesza rozwój zależności od różnych substancji uzależniających (morfina, nikotyna, diazepam) oraz nasila fizyczne i motywacyjne objawy odstawienia u zwierząt uzależnionych. Efekty te osłabiane są przez wielokrotne podania selektywnych inhibitorów serotoniny.
Molekularne markery odpowiedzi na stres w dwóch modelach depresji lekoopornej u szczurów - A. Faron-Górecka, M. Kuśmider, P. Gruca, M. Łasoń, M. Niemczyk, M. Papp