Dr Magdalena Białoń
-
Pro-cognitive effect of 1MeTIQ on recognition memory in the ketamine model of schizophrenia in rats: the behavioural and neurochemical effects.
Magdalena Białoń, Marcelina Żarnowska, Lucyna Antkiewicz-Michaluk, Agnieszka Wąsik
Psychopharmacology, 10.1007/s00213-020-05484-1
PMID:32076746
-
Comparison of the effects of 1MeTIQ and olanzapine on performance in the elevated plus maze test and monoamine metabolism in the brain after ketamine treatment.
Agnieszka Wąsik, Magdalena Białoń, Marcelina Żarnowska, Lucyna Antkiewicz-Michaluk
Pharmacology, biochemistry, and behavior, S0091-3057(19)30038-3 10.1016/j.pbb.2019.04.002
PMID:30965047
-
Ocena terapeutycznego potencjału β-kariofilenu w zwierzęcym modelu schizofrenii - badania behawioralne i molekularne (2022/45/N/NZ7/04059) - 2023-02-17 -
Schizofrenia jest poważną chorobą psychiczną dotykającą 1 na 222 dorosłych osób. Pacjenci z rozpoznaną schizofrenią często cierpią z powodu
znacznie obniżonej jakości życia, spowodowanej głównie przez nasilenie objawów choroby. Dla osób,
u których zdiagnozowano schizofrenię, estymowana długość życia jest 15-20 lat niższa w porównaniu
do reszty populacji, głównie z powodu obciążeń układu sercowo-naczyniowego i problemów
metabolicznych. Pomimo wielu lat badań nad schizofrenią, zarówno czynniki wywołujące chorobę jak
i satysfakcjonująca farmakoterapia wciąż pozostają nieodkryte, a obecnie stosowane leki
antypsychotyczne są obarczone wieloma skutkami ubocznymi. Warto zaznaczyć, że tylko jedna
trzecia pacjentów odpowiednio reaguje na stosowaną farmakoterapię, dlatego też bardzo istotne jest
ciągłe poszukiwanie nowych, bezpieczniejszych i efektywniejszych leków. Poprzednie badania
wskazują na szereg zaburzeń molekularnych obserwowanych w układzie nerwowym pacjentów
cierpiących na schizofrenię. Do tych zmian można zaliczyć procesy zapalne czy nasilone procesy
stresu oksydacyjnego obecne w tkance mózgowej, co z kolei może prowadzić do poważnie
zaburzonego funkcjonowania układu nerwowego. Wyniki poprzednich badań wskazują, że
wspomniane procesy mogą wpływać na pojawienie się symptomów schizofrenii (np. objawów
kognitywnych) i całościowy przebieg choroby.
Układ endokannabinoidowy (eCB) jest siecią regulującą różnorodne procesy organizmu, jak
np. regulacja układu immunologicznego, rozwój układu nerwowego, plastyczność synaptyczną (leżącą
u podstaw procesów pamięci czy uczenia się) czy kontrolę funkcji poznawczych. Endokannabinoidy
działają poprzez receptory CB1 i CB2, wykazując rożne funkcje w układzie nerwowym. Liczne
naturalne substancje zawarte w roślinach mogą oddziaływać z układem endokannabinoidowym dając
korzystne efekty. Jedną z takich substancji jest BCP (β-kariofilen), zawarty w wielu przyprawach i
ziołach, np. pieprzu czarnym, bazylii czy konopiach indyjskich (Cannabis sativa). Poprzednie badania
wykazały, że BCP ma działanie anty-oksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwdepresyjne i
przeciwbólowe i stosowany nawet w wysokich dawkach, nie wykazuje toksycznych efektów. BCP
selektywnie aktywuje receptory CB2 i działanie to jest charakteryzowane przez wysoki profil
bezpieczeństwa. Istotnym jest, że aktywacja receptora CB2 nie wykazuje działania psychoaktywnego,
w przeciwieństwie do aktywacji receptora CB1, np. przez THC (Δ-9-tetrahydrocannabinol). Receptory
CB2 ulegają ekspresji w niewielkim stopniu na neuronach, ale ich liczba gwałtownie wzrasta na
komórkach nie-neuronalnych (np. mikrogleju czy astrocytach) podczas obecności procesów zapalnych
w układzie nerwowym. Szereg badań wskazuje na korzystne efekty aktywacji receptora CB2 w
odpowiedzi pro-zapalnej i stresie oksydacyjnym, np. w modelach choroby Alzheimera, co daje
nadzieję na równie korzystne działanie aktywacji receptora CB2 w innych schorzeniach, których
istotnym komponentem są wyżej wymienione procesy.
Przedstawiony projekt ma na celu określenie przeciwpsychotycznego, pro-kognitywnego i
przeciwlękowego działania BCP w szczurzym modelu schizofrenii z zastosowaniem szeregu testów
behawioralnych. Dodatkowo, używając metod molekularnych, określony zostanie efekt BCP na
procesy zapalne i w tkance mózgowej zwierząt. Dzięki współpracy z Instytutem Chemii
Biomolekularnej (Neapol, Włochy) w badaniach in vitro oszacowany zostanie wpływ BCP na
przebieg reakcji oksydacyjnych z zastosowaniem nowoczesnej techniki badania funkcji
mitochondrialnych.
Biorąc pod uwagę wyniki wcześniejszych badań z użyciem BCP w zwierzęcych modelach
licznych schorzeń, spodziewamy się potencjalnie terapeutycznego działania tego naturalnego, jednak
wciąż niedocenianego związku. Oczekujemy, że wielokrotne podania BCP w zwierzęcym modelu
schizofrenii osłabią lub całkowicie zniwelują objawy zarówno te behawioralne, jak i molekularne,
charakterystyczne dla tej choroby. Zastosowanie różnych metod badawczych pozwoli na dostarczenie
rzetelnych danych, które mają szansę stać się wsparciem dla przyszłych badań klinicznych z udziałem
BCP w kontekście chorób neuropsychiatrycznych, do których należy schizofrenia.
-
Stypendium wyjazdowe finansowane w ramach projektu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA) PROM na udział w udział w Szkole Letniej Uniwersytetu im. Radbouda: "Clinical Skills in the Treatment of Anxiety and Depression: Hands-on Practice and Heads-on Theory", Nijmegen, Holandia
2019-01-31