Zespół I
Profil badawczy
Nasze badania behawioralne wykazały, że związek MK-801 (antagonista receptorów NMDA) wywołuje deficyt w zachowaniu zwierząt, hamując zarówno czas interakcji socjalnej jak i liczbę epizodów. Risperidon (atypowy lek przeciwpsychotyczny) w dużej dawce (0.1 mg/kg, ip) hamuje ten deficyt. Podanie nieaktywnych dawek risperidonu z lekiem przeciwdepresyjnym (mirtazapina, escitalopram) także hamuje deficyt zachowań wywołany przez MK-801.
Tak risperidon (0.1 mg/kg) jak i łączne podanie nieaktywnej dawki risperidonu z mirtazapiną lub escitalopramem przeciwdziałały deficytom pamięci u myszy wywołanym przez MK-801.
Uzyskane wyniki sugerują, że podanie małej dawki risperidonu z lekiem przeciwdepresyjnym (np. escitalopramem lub mirtazapiną) może być korzystne w leczeniu niektórych objawów chronicznej schizofrenii, zwłaszcza jej negatywnych symptomów oraz zaburzeń procesów poznawczych.
W testach służących do oceny działania przeciwdepresyjnego (behawioralnych i biochemicznych) wykazano synergistyczny efekt łącznego podania małej dawki leków przeciwdepresyjnych z risperidonem oraz stwierdzono, że ta pozytywna interakcja angażuje receptory serotoninowe typu 5-HT1A oraz adrenergiczne α2, a także czynnik troficzny pochodzenia mózgowego (BDNF) oraz interleukiny (szczególnie interleukinę 10). Wyniki te mogą stanowić sugestię do zastosowania tej strategii w leczeniu depresji lekoopornej.
Ponadto prowadzone są badania nad rolą ligandów receptorów sigma w zaburzeniach ośrodkowego układu nerwowego. Przedmiotem badań są mechanizm działania oraz potencjalne możliwości terapeutyczne agonistów receptorów sigma1 (w tym nowego liganda tego receptora, PB190). Wykazano m.in. efekt przeciwdepresyjny agonistów receptorów sigma1 (PB190 i DTG) podawanych łącznie z fluwoksaminą (lek przeciwdepresyjny z grupy SSRI) w testach pływania i zawieszenia, a także działanie przeciwlękowe tych związków w modelach zwierzęcych.
Metody badawcze
Testy behawioralne służące do oceny działania przeciwpsychotycznego (test interakcji socjalnej u szczurów, test rozpoznania nowego obiektu u myszy i szczurów).
Testy behawioralne służące do oceny działania przeciwdepresyjnego (test pływania u myszy i szczurów, test zawieszenia za ogon u myszy, ruchliwość spontaniczna myszy i szczurów).
Testy behawioralne służące do oceny działania przeciwlękowego u szczurów (podniesiony labirynt krzyżowy) i myszy (test czterech płytek)
Testy behawioralne służące do oceny zaburzeń kognitywnych (test biernego unikania)
Najważniejsze dwa odkrycia w ciągu 3 ostatnich lat
Wykazano, że leki przeciwdepresyjne (escitalopram, mirtazapina) nasilają działanie małej dawki risperidonu (atypowego leku przeciwpsychotycznego) w modelach zwierzęcych.
Wykazano, że mała dawka risperidonu wykazuje synergistyczne działanie z lekami przeciwdepresyjnymi w testach zwierzęcych oraz, że ta pozytywna interakcja angażuje receptory serotoninowe typu 5-HT1A oraz adrenergiczne α2, a także czynnik troficzny pochodzenia mózgowego (BDNF) i interleukiny (szczególnie interleukinę 10).
-
Prenatal Exposure to Triclocarban Impairs ESR1 Signaling and Disrupts Epigenetic Status in Sex-Specific Ways as Well as Dysregulates the Expression of Neurogenesis- and Neurotransmitter-Related Genes in the Postnatal Mouse Brain.
Agnieszka Wnuk, Joanna Rzemieniec, Karolina Przepiórska, Bernadeta Angelika Pietrzak, Marzena Maćkowiak, Małgorzata Kajta
International journal of molecular sciences, 13121 10.3390/ijms222313121
PMID:34884933 -
Posttreatment Strategy Against Hypoxia and Ischemia Based on Selective Targeting of Nonnuclear Estrogen Receptors with PaPE-1.
A Wnuk, K Przepiórska, B A Pietrzak, M Kajta
Neurotoxicity research, 10.1007/s12640-021-00441-y
PMID:34797527 -
Post-Treatment with Amorfrutin B Evokes PPARγ-Mediated Neuroprotection against Hypoxia and Ischemia.
Agnieszka Wnuk, Karolina Przepiórska, Bernadeta A Pietrzak, Małgorzata Kajta
Biomedicines, 854 10.3390/biomedicines9080854
PMID:34440058 -
Selective Targeting of Non-nuclear Estrogen Receptors with PaPE-1 as a New Treatment Strategy for Alzheimer's Disease.
Agnieszka Wnuk, Karolina Przepiórska, Joanna Rzemieniec, Bernadeta Pietrzak, Małgorzata Kajta
Neurotoxicity research, 10.1007/s12640-020-00289-8
PMID:33025361 -
Erratum to: The effects of paroxetine given repeatedly on the 5-HT receptor subpopulations in the rat brain.
J Maj, M Bijak, M Dziedzicka-Wasylewska, R Rogoż, Z Rogóż, G Skuza, K Tokarski
Psychopharmacology,
PMID:26507193 -
The effect of combined treatment with risperidone and antidepressants on the MK-801-induced deficits in the social interaction test in rats.
Katarzyna Kamińska, Zofia Rogóż
Pharmacological reports : PR, 10.1016/j.pharep.2015.04.006 S1734-1140(15)00075-4
PMID:26481539 -
The effect of risperidone on the mirtazapine-induced changes in extracellular monoamines in the rat frontal cortex.
Katarzyna Kamińska, Krystyna Gołembiowska, Zofia Rogóż
Pharmacological reports : PR, 10.1016/j.pharep.2014.06.009 S1734-1140(14)00220-5
PMID:25443725 -
Combined treatment with atypical antipsychotics and antidepressants in treatment-resistant depression: preclinical and clinical efficacy.
Zofia Rogóż
Pharmacological reports : PR,
PMID:24553002 -
Effect of combined treatment with mirtazapine and risperidone on the MK-801-induced changes in the object recognition test in mice.
Zofia Rogóż
Pharmacological reports : PR,
PMID:24399737 -
Effect of risperidone on the fluoxetine-induced changes in extracellular dopamine, serotonin and noradrenaline in the rat frontal cortex.
Katarzyna Kamińska, Krystyna Gołembiowska, Zofia Rogóż
Pharmacological reports : PR,
PMID:24399710 -
Effect of co-treatment with mirtazapine and risperidone in animal models of the positive symptoms of schizophrenia in mice.
Zofia Rogóż
Pharmacological reports : PR,
PMID:23406768 -
Effect of co-treatment with fluoxetine or mirtazapine and risperidone on the active behaviors and plasma corticosterone concentration in rats subjected to the forced swim test.
Zofia Rogóż, Marcin Kabziński, Witold Sadaj, Paulina Rachwalska, Anna Gądek-Michalska
Pharmacological reports : PR,
PMID:23406749 -
Effects of co-administration of fluoxetine and risperidone on properties of peritoneal and pleural macrophages in rats subjected to the forced swimming test.
Adam Roman, Justyna Kuśmierczyk, Ewa Klimek, Zofia Rogóż, Irena Nalepa
Pharmacological reports : PR,
PMID:23406747 -
Anxiolytic-like effects of olanzapine, risperidone and fluoxetine in the elevated plus-maze test in rats.
Zofia Rogóż, Grażyna Skuza
Pharmacological reports : PR,
PMID:22358103 -
Enhancement of the anti-immobility action of antidepressants by risperidone in the forced swimming test in mice.
Zofia Rogóż, Marcin Kabziński
Pharmacological reports : PR,
PMID:22358101
-
Selektywna modulacja receptora PPARγ przez amorfrutynę B jako nowatorskie podejście terapeutyczne wobec wywołanych chemioterapią uszkodzeń komórek mózgu ssaków, Mgr Bernadeta Pietrzak-Wawrzyńska
Grant NCN PRELUDIUM; nr projektu 2023/49/N/NZ7/03640. W trakcie realizacji.
Kierownik grantu: mgr Bernadeta A. Pietrzak-Wawrzyńska,
Opiekun merytoryczny: prof. dr hab. Małgorzata Kajta




